Асцярожна - тонкі лёд
Чалавеку дастаткова правесці 15 хвілін у халоднай вадзе, і ўсё можа скончыцца самым сумным чынам. Пры тэмпературы вады 5-15 ° С небяспечным становіцца час знаходжання ў ёй да чатырох гадзін, Пры 2-3 ° С - смяротным становіцца знаходжанне больш за 20 хвілін, пры тэмпературы ад 0 да -2 ° С смяротны зыход можа наступіць і пасля 10 хвілін.
Патэнцыйныя ахвяры - аматары падлёднай рыбалкі. Акрамя рыбакоў, часцей тонуць дзеці. Па статыстыцы трэцяя частка ахвяраў знаходзіцца ў стане алкагольнага ап'янення. Аднак на 100% ад экстрэмальнага купання не застрахаваны ніхто, таму варта выконваць нескладаныя правілы бяспекі:
- Памятаем пра тое, што адносна бяспечным называюць лёд таўшчынёй не менш за 7 см. Ён зялёны або блакітна-зялёны колер. Брудны, бура-шэры лёд звычайна ўжо падталы і нетрывалы. Дарэчы, пры тэмпературы ў 0 ° С, які захоўваецца на працягу трох дзён, трываласць лёду зніжаецца на 25%.
- Лёд лічыцца нетрывалым каля вусця рэк і прытокаў, паблізу ключоў і сцёкавых водаў, а таксама дрэў, кустоў і чароту.
- Не правяраем трываласць лёду, скачучы на ім або удараючы нагой.
- Правільна збіраемся на зімовую рыбалку: бярэм з сабой хаця б мінімальны набор выратавальных сродкаў: вяроўку, палку, дошку, выратавальную камізэльку, "кошкі" для таго, каб выбрацца.
Нельга свідраваць дзесяць лунак побач і збірацца на лёдзе вялікімі групамі. Абавязкова неабходна пагаварыць з дзецьмі аб небяспецы гульняў на лёдзе, вучым іх, як дзейнічаць. А самы бяспечны варыянт, калі наогул не будуць выходзіць на лёд ні пад наглядам дарослых, ні, тым больш, адны.
<iframe allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="360" src="https://www.youtube.com/embed/N0kAR-6YX6k" width="640"></iframe>
Правілы паводзіны на вадаёмах у зімовы перыяд
Лёд у перыяд з лістапада па снежань, да наступлення ўстойлівых маразоў, нетрывалы. Змацаваны вячэрнім або начным холадам, ён яшчэ здольны вытрымліваць невялікую нагрузку, але днём, хутка награваючыся ад адталай вады, якая прасочваецца праз яго, становіцца сітаватым і вельмі слабым. Як правіла, вадаёмы замярзаюць нераўнамерна: спачатку ў берага, на плыткаводдзе, у абароненых ад ветру залівах, а затым ужо на сярэдзіне. На азёрах, сажалках, стаўках (на ўсіх вадаёмах са стаялай вадой, асабліва на тых, куды не ўпадае ні адзін ручаёк, у якіх няма рэчышча прыдонных ракі, падводных ключоў) лёд з'яўляецца раней, чым на рэчках, дзе працягу затрымлівае лёдаўтварэнне. На адным і тым жа вадаёме можна сустрэць чаргаванне льдоў, якія пры аднолькавай таўшчыні валодаюць рознай трываласцю і грузападымальнасцю.
Штогод тонкі лёд становіцца прычынай гібелі людзей. Як правіла, сярод загінулых часцей за ўсё аказваюцца дзеці і рыбакі. Пазбегнуць здарэнняў можна, калі выконваць правілы бяспекі. Адна з самых частых прычын трагедый на вадаёмах - алкагольнае ап'яненне. Людзі неадэкватна рэагуюць на небяспеку і ў выпадку надзвычайнай сітуацыі становяцца бездапаможнымі.
Выходзячы на лёд трэба быць вельмі уважлівым і выконваць меры бяспекі!!! Бяспечным для чалавека лічыцца лёд таўшчынёй не менш за 10 сантыметраў. У вусцях рэк і прытоках трываласць лёду аслаблена. Лёд нетрывалы ў месцах хуткай плыні, ключоў і сцёкавых водаў, а таксама ў раёнах вырастання воднай расліннасці, паблізу дрэў і чароту. Калі тэмпература паветра вышэй за 0 градусаў трымаецца больш за тры дні, то трываласць лёду зніжаецца на 25%. Трываласць лёду можна вызначыць візуальна: лёд празрысты блакітнага, зялёнага адцення - трывалы, а трываласць лёду белага колеру ў 2 разы менш. Лёд, які мае адценні шэрага, матава-белага або жоўтага колеру з'яўляецца найбольш ненадзейным. Такі лёд абвальваецца без папераджальнага патрэсквання.
Не адпускаць дзяцей на лёд (на рыбалку, катанне на лыжах, каньках) без суправаджэння дарослых.
Правілы паводзін на лёдзе:
• Нельга выходзіць на лёд у цёмны час сутак і пры дрэннай бачнасці (туман, снегапад, дождж).
• Пры пераходзе праз раку варта карыстацца арганізаванымі лядовымі пераправамі.
• Пры вымушаным пераходзе вадаёма бяспечней за ўсё прытрымлівацца пракладзеных сцежак або ісці па ўжо пракладзенай лыжні. Але калі іх няма, трэба перад тым, як спусціцца на лёд, вельмі ўважліва агледзецца і намеціць маршрут.
• Нельга правяраць трываласць лёду ударам нагі. Калі пасля першага моцнага ўдару паленам або лыжнай палкай падасца хоць трохі вады, - гэта азначае, што лёд тонкі, па ім хадзіць нельга. У гэтым выпадку варта неадкладна адысці па сваiм следзе да берага, слізгальнымі крокамі, не адрываючы ног ад лёду і расставіўшы іх на шырыню плячэй, каб нагрузка размяркоўвалася на вялікую плошчу. Сапраўды гэтак жа паступаюць пры патрэскванні лёду і расколін.
• Апынуўшыся на тонкім, патрэсканым лёдзе, варта асцярожна павярнуць назад і слізгальнымі крокамі вяртацца па пройдзеным шляху да берага.
• На змёрзлы вадаём неабходна браць з сабой трывалы шнур даўжынёй 20 - 25 метраў з вялікай глухой пятлёй на канцы і грузам. Груз дапаможа закінуць шнур да правалу ў ваду таварышу, пятля патрэбна для таго, каб пацярпелы мог надзейней трымацца, прасунуўшы яе пад пахі.
• Пры пераходзе вадаёма групай неабходна прытрымлівацца адлегласці адзін ад аднаго (5-6 м).
• Замерзлую раку (возера) лепш пераходзіць на лыжах, пры гэтым мацаванне лыжаў трэба расшпіліць, каб пры неабходнасці хутка іх скінуць; лыжныя палкі трымаць у руках, не накідваючы петлі на кісці рук, каб у выпадку небяспекі адразу іх адкінуць.
• Асабліва асцярожным трэба быць у месцах, пакрытых тоўстым пластом снегу, у месцах хуткай плыні і выхаду крыніц, паблізу выступаў над паверхняй кустоў, асакі, травы, у месцах упадзення ў вадаёмы ручаёў, скіду вод прамысловых прадпрыемстваў. Калі ёсць ранец, павесіць яго на адно плячо, што дазволіць лёгка вызваліцца ад грузу ў выпадку, калі лёд праваліцца.
• Пры рыбнай лоўлі на лёдзе нельга прабіваць побач шмат лунак. Каб пазбегнуць бяды, у рыбака павінны быць выратавальная камізэлька або нагруднік, а таксама вяроўка - 15-20 м даўжынёй з пятлёй на адным канцы і грузам 400-500 г на іншым.
• Трэба ведаць, што чалавек, які трапіў у ледзяную ваду, можа адубець праз 10-15 хвілін, а праз 20 хвілін страціць прытомнасць. Таму жыццё пацярпелага залежыць ад кемлівасці і хуткасці дзеянняў ратавальнікаў.
ЗАБАРАНЯЕЦЦА: выходзіць на лёд у стане алкагольнага ап'янення, скакаць і бегаць па лёдзе, збірацца вялікай колькасцю людзей у адным пункце, выходзіць на тонкі лёд, які ўтварыўся на рэках з хуткай плынню.
Што рабіць, калі Вы праваліліся пад лёд?
• Не панікаваць, не рабіць рэзкіх рухаў, стабілізаваць дыханне.
• Шырока раскінуць рукі ў бакі і паспрабаваць зачапіцца за край лёду, каб не пагрузіцца з галавой.
• Па-магчымасці перабрацца да таго края палонкі, дзе плынь не зацягне Вас пад лёд.
• Паспрабаваць асцярожна, не абломваючы край, без рэзкіх рухаў, напоўз грудзьмі, легчы на край лёду, закінуць на яго адну, а затым і іншую нагу. Калі лёд вытрымаў, павольна, адкаціцца ад палонкі і паўзці да берага.
• Перасоўвацца трэба ў той бок, адкуль прыйшлі, бо там лёд ужо правераны на трываласць.
Аказанне дапамогі пацярпеламу, які праваліўся пад лёд:
• Узброіцца любой доўгай палкай, дошкай, шастом або вяроўкай. Можна звязаць разам шалікі, рамяні ці вопратку.
• Падпаўзці да палонкі вельмі асцярожна, шырока раскінуўшы рукі.
• Паведаміць пацярпеламу крыкам, што ідзяце яму на дапамогу, гэта надасць яму сілы, упэўненасць.
• Калі Вы не адзін, то, легчы на лёд і рухацца адзін за адным.
• Падкласці пад сябе лыжы, фанеру або дошку, каб павялічыць плошчу апоры і паўзці на іх.
• За 3-4 метры працягнуць пацярпеламу шост, дошку, кінуць вяроўку ці шалік або любы іншы падручны сродак.
• Падаваць пацярпеламу руку небяспечна, так як, набліжаючыся да палонкі, вы павялічыце нагрузку на лёд і не толькі не дапаможаце, але і самі рызыкуеце праваліцца.
• Асцярожна выцягнуць пацярпелага на лёд, і разам з ім паўзком выбірацца з небяспечнай зоны.
• Даставіць пацярпелага ў цёплае памяшканне. Аказаць яму дапамогу: зняць і адціснуць ўсю вопратку, па магчымасці пераапрануць у сухое адзенне і ўкутаць поліэтыленам (паўстане эфект парніка).
• Выклікаць хуткую дапамогу - 03.
Аказанне першай медыцынскай дапамогі пацярпеламу:
• Пры трапленні вадкасці ў дыхальныя шляхі, пацярпеламу неабходна ачысціць паражніну рота, пакласці яго жыватом на калена так, каб галава звісала да зямлі і, энергічна націскаючы на грудзі і спіну, выдаліць ваду са страўніка і лёгкіх.
• Прыступіць да выканання штучнага дыхання.
Час бяспечнага знаходжання чалавека ў вадзе:
• Пры тэмпературы вады 24 ° С час бяспечнага знаходжання: 7-9 гадзін.
• Пры тэмпературы вады 5-15 ° С - ад 3,5 гадзін да 4,5 гадзін.
• Тэмпература вады 2-3 ° С становіцца не бяспечнай для чалавека праз 10-15 мін.
• Пры тэмпературы вады мінус 2 ° С адубенне можа наступіць праз 5-8 мін.